Axtarış  sistemlərinin optimizasiya edilməsi mürəkkəb və dəyişkəndir, ancaq əsas məqamları öyrərənərək bütün bu dəyişiklikləri asanlıqla anlaya bilərsiniz. Şübhəsiz SEO bilikləriniz sizi rəqiblərinizdən bir addım öndə edəcək. İnternetdə bununla bağlı müxtəlif bloq yazıları, hətta mövcud vəziyyətlə əlaqədar olaraq pulsuz dərslər də əldə edə bilərsiniz. Əgər axtarışlarınız nəticəsində bu sayta gəlmisinizsə, narahat olmayın bloqda SEO haqqında bilməyiniz lazım olan ən vacib məlumatları öyrənəcəksiniz.

Axtarış sisteminin optimallaşdırmasının əsasları

“Maslow hierarchy of need” ehtiyaclar nəzəriyyəsini eşitmisinizmi? İnsanın ən fundamental (hava, su və fiziki təhlükəsizlik kimi) ehtiyyaclarını daha subyektiv ehtiyaclardan (hörmət və sosial mənsubiyyət) üstün tutan psixologiya nəzəriyyəsidir. Nəzəriyyə budur ki, əvvəlcə daha fundamental ehtiyacları təmin etmədən ehtiyacları ən üst səviyyəyə çatdıra bilməyəcəksiniz. Yeməyin olmayanda eşq əhəmiyyətsizdir. Fikrimizcə, bu nəzəriyyəni elə SEO-ya da tətbiq etmək olar.

Gördüyünüz kimi yaxşı SEO-nun təməli axtarış sistemləri üçün əlçatan olmaqdan başlayır. Bu başlanğıc təlimatından istifadə edərək uğurlu SEO üçün bu yeddi addımı izləyə bilərsiniz:

1. Axtarış sisteminin veb saytınızı oxuya bilməsi üçün daxil olması;

2. Axtarış sorğusuna cavab verən cəlbedici məzmun;

3. Açar söz axtarış sistemlərini cəlb etmək üçün optimallaşdırılmış sayt;

4. Sürətli yüklənmə müddəti və təbii ki, UX (istifadəçi təcrübəsi);

5. Keyfiyyətli məzmun (buraya sitatlar, linklər və s daxildir);

6. Düzgün başlıqlar, URL-dən istifadə;

7. Sxemlərdən istifadə, SERP-lərdə fərqlənmə.

Bölüm 1

SEO Nədir? Niyə bu qədər vacibdir?

SEO axtarış sisteminin optimallaşdırılması deməkdir. Veb sayt trafikinin həm keyfiyyətini, həm də baxış sayını artırmağınıza kömək edəcək. Qısaldılmasına baxmayaraq SEO axtarış sistemlərinin özləri haqqında olduğu kimi insanlar haqqında da çox şeyi ifadə edir. İnternetdə insanların nə axtardıqlarını, axtardıqlarının cavablarını, istifadə etdikləri sözləri və istehlak etmək istədikləri məzmunun növlərini anlamaqdan bəhs olunur. Bu sualların cavablarını bilmək sizə təklif etdiyiniz həllər üçün onlayn axtarış aparan insanlarla əlaqə qurmağa imkan verəcəkdir. Əgər auditoriyanızın niyyətini bilmək SEO strategiyasının bir hissəsidirsə, onu axtarış sistemlərinin tapıb başa düşə biləcəyi şəkildə çatdırmaq digər əsas məqamdır. Bu yazımızda isə hər ikisini necə etməyi öyrənəcəksiniz.

Axtarış sisteminin əsasları

Axtarış sistemləri cavab maşınlarıdır. Milyardlarla məzmunun içərisindən sizin sorğunuza ən uyğun variantı tapıb sizin qarşınıza çıxarır və bunun üçün internetdə olan hər cür məzmunu incələyir pdflər, şəkillər, vidoelar və s.

Hansı axtarış nəticələri orqanikdir?

Daha əvvəl dediyimiz kimi orqanik axtarış nəticələri effektiv SEO yolu ilə əldə edilənlər, reklamsız nəticələrdir. Əvvəllər bunları asanlıqla təsbit etmək olurdu. Ancaq proses dəyişdikdən sonra bu orqanik nəticələrə necə baxa bilərik?

Bu gün axtarış sistemlərinin nəticələr səhifələri (çox vaxt "SERP" adlandırılır) indiyə qədər gördüyümüzdən daha çox reklam və  orqanik nəticələrlə doludur. SERP xüsusiyyətlərinə misal olaraq bəzən snippet və ya sual qutuları da yerləşdirilir. Yeni SERP xüsusiyyətləri əsasən insanların axtardıqları sorğulara görə dəyişdirilir. Məsələn, Bakı üçün hava haqqında “Google”da sorğu etsəniz, bununla bağlı bir sayt bağlantısı əvəzinə birbaşa Bakı üçün hava haqqında məlumatı görəcəksiniz.

Axtarış sistemlərinin reklamdan pul qazandığını xatırlamaq vacibdir. Məqsədləri axtarış aparanların suallarını (SERP-lər daxilində) daha yaxşı həll etmək, axtarış aparanların geri qayıtmasını və “SERP”lərdə daha uzun müddət qalmalarını təmin etməkdir. Qeyd etmək lazımdır ki, reklam verilməməsinə baxmayaraq, adətən SEO tərəfindən təsirlənə bilməyən bəzi məlumatlar var. Bunlara Vikipediya, WebMD və IMDb kimi statistik məlumat mənbələrini misal göstərmək olar.

SEO niyə önəmlidir?

Ödənişli reklam, sosial media və digər onlayn platformalar veb saytlara trafik yarada bilsə də, onlayn trafikin əksəriyyəti axtarış sistemləri tərəfindən idarə olunur. Orqanik axtarış nəticələri daha çox rəqəmsal daşınmaz əmlakı əhatə edir. Ödənişli reklamlar barədə bir az anlayışı olan insanlar isə xüsusilə orqanik nəticələrə klikləyirlər. Məsələn, ABŞ-dakı bütün axtarışlardan yalnız 2.8% insan pullu reklamlara klik edir. Bir sözlə, SEO həm mobil, həm də masaüstündəki PPC-dən 20 dəfə daha çox trafik gətirmə imkanına malikdir. SEO eyni zamanda düzgün qurulduqda zamanla sizə daha çox qazanc verəcək yeganə onlayn marketinq  strategiyalarından biridir.

Doğru açar sözlərlə yazılmış, keyfiyyətli məzmunla dolu olan bir saytı qartopu kimi düşünə bilərsiniz. Bu qartopu irəlilədikcə böyüyərək Google və digər axtarış sıralarında daha nəzərəçarpan yer tutacaqdır.

White hat, Black hat SEO

“White hat SEO", SEO texnikalarına, təcrübələrə və insanlara daha çox dəyər verərək axtarış sistemləri qaydalarına tabe olan strategiyalara aiddir.

"Black hat SEO" isə axtarış sistemlərini spam və digər vaistələrlə ön sıralara çıxarma cəhdidir. Bu tip üsullar qısa müddət işləsə də, veb saytları çox böyük risklə qarşı-qarşıya qoyur və ya axtarış nəticələrindən silinir, həmçinin saytın imicinə mənfi təsir göstərir.

Google Vebmaster Təlimatları

1. Səhifələri axtarış sistemləri üçün deyil, ilk növbədə insanlar üçün yararlı edin.

2. İstifadəçilərinizi aldatmayın.

3. Axtarış sistemi reytinqini yaxşılaşdırmaq üçün illeqal fəndlərdən çəkinin və bu iki sualı özünüzə verin: Bu, mənim istifadəçilərimə kömək edirmi? Axtarış sistemləri olmasaydı bunu edərdimmi?"

4. Veb saytınızı bənzərsiz, dəyərli və ya cəlbedici edən bir şey haqqında düşünün.

Bölüm 2

Axtarış sistemləri necə işləyir?

1-ci bölümdə qeyd etdiyimiz kimi axtarış sistemləri cavab maşınlarıdır. Axtarış aparanların suallarına ən uyğun nəticələr təqdim etmək üçün internetdə olan minlərlə məzmunu incələyirlər və bunun üçün də səhifəniz ilk öncə öz sahəniz üzrə axtarışda görünməlidir.

Axtarış sistemləri üç əsas funksiyaya malikdir:

1. Axtarış. Tapdıqları hər URL-lər üçün koda baxaraq məzmun yaradır.

2. İndeks. Crawl prosesi zamanı tapılan məzmunu saxlayır və bir səhifə indeksləndikdə müvafiq sorğular nəticəsində göstərilmək üçün uyğun hala gəlir.

3. Reytinq. Bir axtarış sorğusuna ən yaxşı cavab verəcək məzmunları seçir. Yəni nəticələr ən az əlaqəli olandan ən çox olana doğru irəliləyir.

Axtarış sistemi crawl nədir?

Crawl axtarış motorlarının yeni və yenilənmiş məzmunu tapmaq üçün robotlar tərəfindən edilən kəşf prosesidir. Məzmunun hansı formada olmasından asılı olmayaraq (veb səhifə, bir görüntü, video, pdf və s. ola bilər) məzmun bağlantılar tərəfindən aşkar edilir.

Axtarış sistemləri tərəfindən indeksləmə nədir?

Axtarış sistemləri bir indeksləmə zamanı tapdıqları məlumatları axtarış edənlərə lazım olan şəkildə və onların axtarışına uyğun qabaqlarına çıxardır.

Axtarış sistemlərində sıralama nədir?

İnsanlar axtarış edərkən indekslənən məlumatlar sorğuya uyğun şəkildə sıralanır və bu sıralama zamanı bir veb sayt nə qədər çox sıralanıbsa, axtarış sistemi onun sorğu ilə bir o qədər əlaqəli olduğunu düşünür.

Qeyd: "SEO"da bütün axtarış sistemləri eyni deyil!

Əksər insanlar “Google”un ən böyük bazar payına sahib olduğunu bilir. Bəs, Bing, Yahoo və digərləri üçün optimallaşdırma nə dərəcədə vacibdir? Həqiqət budur ki, 30-dan çox böyük veb axtarış sisteminin olmasına baxmayaraq, SEO strategiyası həqiqətən “Google”a daha çox diqqət yetirir. Niyə? Qısa cavabı budur ki, insanların böyük əksəriyyəti vebdə nəsə axtardığı yer “Google”dur. Əgər Google şəkilləri, Google xəritələr və YouTube platformasına daxil olsaq, veb axtarışların 90%-dən çoxu "Google"da baş vermiş olacaq. Bu rəqəm Bing və Yahoo axtarış sistemlərinin axtarış nəticələrinin cəmindən 20 dəfə çoxdur.

 Axtarış sistemləri səhifələrinizi tapa bilərmi?

Saytınızın indekslənməsinə əmin olmaq SERP-lərdə göstərilmək üçün vacib şərtdir. Artıq veb saytınız varsa, səhifələrinizin indeksdə necə olduğunu görməklə başlamaq yaxşı bir fikir ola bilər. Bu, “Google”un indeksləməsi və istədiyiniz bütün səhifələrin tapılıb-tapılmaması ilə bağlı diqqət etməniz lazım olan bir məqamdır. İndekslənmiş səhifələrinizi yoxlama yollardan biri "Google"da  axtarış saytına "site: yourdomain.com" yazaraq axtarış etməkdir. Axtarış etdikdə "Google”un indeksindəki nəticələri ilə tanış ola bilərsiniz. Daha dəqiq nəticələr əldə etmək üçün “Google Search Consule” hesabatına nəzarət edin və həmin hesabatdan istifadə edin. Hal-hazırda hesabınız yoxdursa, pulsuz “Google Search Consule”a üzv ola bilərsiniz. Bu vasitə ilə saytınızın sayt xəritələrini təqdim edə və Google indeksinə əlavə olunduğunu izləyə bilərsiniz.

Axtarış nəticələrində heç bir yerdə göstərilmirsinizsə, bunun bir neçə səbəbi ola bilər:

1. Saytınız yenidir və hələ crawl edilməyib;

2. Saytınız heç bir xarici veb sayta bağlanmayıb;

3. Saytınızın naviqasiyası robotun effektiv şəkildə indeksləməsini çətinləşdirir;

4. Saytınızda axtarış sistemlərini bloklayan crawl direktivləri adlanan bir sıra əsas kod var;

5. Saytınız Google tərəfindən cəzalandırılıb.

Bir çox insan “Google”un önəmli səhifələri tapacağından əmindir, amma həm də unutmaq lazım deyil ki, saytınızda köhnə məzmuna sahib URL-lər, e-ticarət saytları üçün filtirler və promosiya kodları kimi “google bot”lar tərəfindən görünməsi istənilməyən məqamlar var. Bu səbəbdən “robot.txt” fayllarından istifadə etməyiniz məqsədəuyğundur.

Robotlar.txt

Robots.txt faylları veb saytların əsas qovluğunda yerləşir və sayt axtarış sistemlərini xüsusi robotlar.txt direktivləri vasitəsilə saytınızın yüklənmə sürətini tənzimləyir.

Googlebot robots.txt fayllarla necə işləyir?

Googlebot bir sayt üçün robots.txt faylı tapa bilmirsə, saytı gəzməyə davam edir.

Googlebot bir sayt üçün robots.txt faylı taparsa, ümumiyyətlə təkliflərə əməl edir və saytı gəzməyə davam edəcəkdir.

Googlebot bir saytın “robots.txt” faylına daxil olmaq istəyərkən bir səhvlə qarşılaşırsa və birinin olub-olmadığını müəyyən edə bilmirsə, saytı incələməkdən imtina edəcək.

Botlar bütün vacib məzmununuzu tapa bilərmi?

Axtarış sistemlərinin əhəmiyyətsiz məzmununuzdan uzaq olmasını təmin etmək üçün bəzi taktikaları bildiyinizə görə  “Googlebot”a vacib səhifələrinizi tapmaqda kömək edə biləcək optimallaşdırmalar barədə məlumat verin.

Bəzən bir axtarış sistemi saytınızın hissələrini crawl yolu ilə tapa bilər, ancaq digər səhifələr və ya bölmələr bu və ya digər səbəbdən gizli qala bilər. Axtarış sistemlərinin yalnız ana səhifənizi deyil, indeksləndiyiniz bütün məzmunu kəşf edə biləcəyinə əmin olmaq vacibdir.

CRAWL zamanı URL-lərinizə daxil olmağa cəhd edərkən səhv edirlər?

Saytınızdakı URL-ləri incələmə prosesində axtarış sistemləri bəzi problemlərlə qarşılaşa bilərlər. Belə halların olmaması üçün “Google Search Console”un "Crawl Xətaları" hissəsinə daxil olaraq səhvləri göstərə bilərsiniz.

5xx Kodlar: Axtarış sistemi botları server səhvinə görə məzmununuza daxil ola bilmir.

5xx səhvlər veb səhifənin yerləşdiyi server, axtarış edən insanların istəyini yerinə yetirmədiyi mənasını verən səhvlərdir. “Google Search Console”a daxil olduqda “Crawl Error” hesabatında bu səhvləri bildirən bir nişanı görəcəksiniz. Bunlar adətən URL sorğusuna vaxt çatmadığı üçün tərk etdikdə baş verir. Server bağlantısı problemlərini həll etmək barədə daha çox məlumat əldə etmək üçün Google sənədlərinə baxın.

301 status kodu səhifənin daimi olaraq yeni bir yerə köçürülməsi deməkdir, buna görə URL-ləri əlaqəsiz səhifələrə - köhnə URL-dəki məzmunun olmadığı URL-lərə yönləndirməyin. Bir səhifə bir sorğu üçün sıralanırsa və fərqli məzmunlu URL-ə göndərirsinizsə, sıralanma mövqeyində aşağı düşə bilər. Çünki müəyyən bir sorğuya uyğun olan məzmun artıq yoxdur. Bir səhifəni 302 yönləndirmə seçiminiz də var. Ancaq bu, müvəqqəti hərəkətlər üçün olunmalıdır.

İndeksləmə. Axtarış sistemləri səhifələrinizi necə indeksləyir?

Saytınızın crawl edilməsini təmin etdikdən sonra növbəti iş onun indekslənə biləcəyinə əmin olmaqdır. Düzdür saytınızın bir axtarış sistemi tərəfindən kəşf oluna bilməsi mütləq onların indeksdə saxlanması demək deyil. Crawl ilə bağlı əvvəlki hissədə axtarış sistemlərinizi veb səhifələrinizi necə tapdıqlarını müzakirə etdik. İndeks kəşf olunmuş səhifələrin saxlandığı yerdədir. Crawl bir səhifəni tapdıqdan sonra axtarış sistemi brauzerinə istədiyi kimi təqdim edir. Bunu edərkən axtarış sistemi həmin səhifənin məzmununu təhlil edir. Bu məlumatların hamısı onun indeksində saxlanılır.

Səhifələr indeksdən silinə bilər?

Bəli, səhifələr indeksdən çıxarıla bilər! Bir URL-nin çıxarılmasının əsas səbəblərindən bəziləri bunlardır:

1. URL xətası (4XX) və ya server xətası (5XX). Axtarış edilən səhifə köçürülüb və 301 yönləndirə edilməyibsə, bu xətalar baş verə bilər. 

2. URL-də bir “no index meta” etiketi əlavə edilmiş ola bilər. Bu etiket sayt sahibləri tərəfindən axtarış sisteminə səhifəni indeksindən çıxartmağı tapşırmaq üçün əlavə edilə bilər.

3. URL axtarış sisteminin Webmaster Təlimatını pozduğuna görə cəzalandırıla və nəticədə indeksdən çıxarıla bilər.

4. URL istifadəçilərin səhifəyə girməzdən əvvəl tələb olunan bir şifrə əlavə etməsi ilə "crawl"ın qarşısını almış ola bilər.

Reytinq: Axtarış sistemləri URL-ləri necə sıralayır?

Axtarış sistemləri kimlərsə axtarışda sorğu yazdıqda bunun müqabilində müvafiq nəticələr əldə etmələrini necə təmin edir? Bu proses sıralanma və ya axtarış nəticələrinin müəyyən bir sorğu ilə ən az əlaqəli olması kimi tanınır. Axtarış sistemləri alqoritmlərdən - saxlanılan məlumatları düzgün şəkildə istifadəçiyə çatdırmaq üçün müxtəlif alqoritmlərdən istifadə edir. Təbii ki, həmin alqoritmlər illər ərzində bir çox baxımdan yenilənib və bu səbəbdən də sayt sahibləri bu yeniliklərdən xəbərdar olmalı və saytlarını bu qaydalara əsasən optimizasiya etməlidir.

Linklərin SEO-da əhəmiyyəti

Bağlantılar haqqında danışarkən iki məsələni nəzərdə tuta bilərik: 

1. Backlink və ya Inbound links. Bu, digər saytlardan sizin sayta olan keçid linkləridir.

2. Internal link. Bu isə saytınızda olan və yenə öz saytınıza aid paylaşdığınız linklərdir. 

Geri bağlantılar real həyatdakı hər hansı bir şəxsin öz dostuna verdiyi hər hansı bir məhsul məsləhəti kimidir. Bir çox fərqli insanlar sizə X bir kofe markasının şəhərdəki ən yaxşı kofe satdığı desə, təbii ki, bir müddət sonra siz də həmin kofeni sınamaq istəyəcəksiniz. “Backlink”lər də eyni funksiyanı yerinə yetirir, güvənilir bir saytın verdiyi backlink yaxın dostun verdiyi məsləhət qədər önəmlidir.

Məzmunun SEO-da rolu

Hər dəfə kimsə axtarış aparanda həmin axtarışa uyğun minlərlə yazı, görüntü və ya video məlumat çıxa bilər. Bəs, axtarış sistemləri hansının daha ön sıralarda olmasına necə qərar verir? Təbii ki, sizin yazdığınız məzmunun keyfiyyəti və axtarışla nə qədər əlaqəli olmasına görə minlərlə nəticə ola bilər. Əsas diqqət istifadəçinin məmnuniyyətinə yönəldiyi üçün  məzmunun necə olması, neçə açar söz işlənməsi və s. haqqında heç bir sərt qayda yoxdur.

Bu gün yüzlərlə, hətta minlərlə sıralama siqnalları nəticəsində əsas meyarları müəyyən edən ilk üç nüans var:

1. Veb saytınızda olan bağlantılar;

2. Səhifədəki məzmun;

3. RankBrain 

Rank Brain nədir?

RankBrain "Google"un əsas alqoritminin öyrənmə komponentidir. Bu öyrənmə yeni müşahidələr və təlim məlumatları ilə zamanla proqnozlarını inkişaf etdirməyə davam edən bir kompüter proqramıdır. Başqa sözlə, həmişə öyrənir və həmişə öyrəndiyi üçün axtarış nəticələri daim təkmilləşdirilir.

Səhifənizə baxa biləcək insanlar üçün ən faydalı məlumatları tapın və bununla da RankBrain üçün böyük bir addım atmış olacaqsınız. "Google"-un axtarış keyfiyyətinin keçmiş rəhbəri Udi Manberə bildirmişdi:

"Reytinqin özü klik məlumatlarından təsirlənir. Müəyyən bir sorğu üçün insanların 80%-i  2-ni və yalnız 10%-i 1-i kliklədiyini aşkar etsək, bir müddətdən sonra yəqin ki, insanların 2-ni istədiklərini başa düşəcək, buna görə də onu dəyişdirəcəyik."

Keçmiş Google mühəndisi Edmond Lau dedikləri ilə Udi Manberin fikrini təsdiqləyir:

"Hər hansısa axtarış motorunun axatrış nəticələrini keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq üçün klik sayından istifadə edəcəyi danılmaz faktdir. Kliklədiyiniz məlumatların necə istifadə edildiyi tam olaraq məlum deyil, klik məlumatlarından istifadə etdiyini açıq göstərir."

Google axtarış sistemi

Axtarış sistemlərində bütün bu qarışıqlıqlar olmaması üçün Google "10 axtarış nəticəsi" sistemini qurub. Hər dəfə bir axtarış edildikdə Google hər biri eyni formatda olan 10 orqanik nəticədən ibarət bir siyahı çıxarır istifadəçinin qarşısına. Bu axtarış mənzərəsində 1-ci sıraya sahib olmaq SEO üçün ən önəmli məsələ idi. Ancaq sonra Google SERP xüsusiyyətləri adlandırılan axtarış nəticələri səhifələrinə yeni formatlarda nəticələr əlavə etməyə başladı. SERP xüsusiyyətlərindən bəziləri bunlardır:

• Paid advertisements
• Featured snippets
• People Also Ask boxes
• Local (map) pack
• Knowledge panel
• Sitelinks

Bəs, Google niyə belə edir? İstifadəçi davranışı bəzi sualların fərqli məzmun formatları tərəfindən daha yaxşı təmin olunduğunu göstərir. Fərqli SERP xüsusiyyətlərinin müxtəlif növ sorğulara necə uyğun gəldiyinə diqqət yetirin.

Yerli axtarış

Google kimi bir axtarış sistemində  yerli axtarış siyahısı üçün özəl axtarış istiqamətləri var. Məslən, siz əgər bir diş həkimi olaraq fəaliyyət göstərirsinizsə və ya müştərilərin ziyarət edə biləcəyi hər hansı iş yeriniz varsa, SEO etdiyiniz zaman ünvanınızın “Google My Business listing”də  doğrulandığından əmin olun.

Yerli axtarış nəticələrinə gəldikdə Google sıralamanı müəyyənləşdirmək üçün üç əsas amildən istifadə edir:

1. Uyğunluq;

2. Məsafə;

3. Təqdimat kimi faktorlara baxır.

Uyğunluq. Bu, insanların axtardığı yerli bir  firmanın  axtardığına nə qədər uyğun olmasıdır. Müəssisənin axtarış aparanlara aid olması üçün əlindən gələni etdiyini təmin etmək üçün məlumatlarının hər tərəfli və dəqiq qeyd edildiyindən əmin olun.

Məsafə. Google yerli nəticələrinizi daha yaxşı təmin etmək üçün coğrafi məkanınızdan istifadə edir.

Təqdimat. Google faktiki olaraq fəaliyyət göstərən şirkətləri, müəssisələri mükafatlandırmağa çalışır. Bir işin oflayn üstünlüyünə əlavə olaraq Google yerli reytinqi müəyyənləşdirmək üçün bəzi onlayn amillərə baxır. Məsələn, yerli bazarda nə qədər populyar olması, orqanik tarfiki, aldığı müsbət geri dönüşlər kimi faktorlara önəm verir.

Bölüm 3

KEYWORD RESEARCH

Axtarış nəticələrində saytınızın  necə görünəcəyini öyrəndiniz. İndi isə veb saytınızın məzmununda hansı açar sözləri hədəf alacağınızı və həm istifadəçiləri, həm də axtarış sistemlərini məmnun etmək üçün həmin məzmunu necə hazırlayacağınızı müəyyənləşdirək.

Açar söz araşdırması sizə hədəf kütlənizi, məzmununuzu, xidmətlərinizi və ya məhsullarınızı necə axtardıqlarını daha yaxşı başa düşməyinizə kömək edir. Açar sözlər tədqiqatı sizə suallara cavab verməyə kömək edəcək xüsusi axtarış məlumatları təqdim edir:

İnsanlar nə axtarır?

Neçə nəfər onu axtarır?

Bu məlumatı hansı formatda istəyirlər?

Açar sözlər axtarışında etməli olduqlarınız və s.

Axtarış sisteminin optimallaşdırılması ilə bir işin böyüməsinə kömək etməzdən əvvəl müştərilərinin kim olduqlarını və məqsədlərini başa düşməlisiniz. Açar söz araşdırması vaxt tələb edir və nə üçün sıralamaq istədiyinizi bildiyiniz zaman hər şey daha aydın olur. Məsələn? Frankie & Jo's (Seattle mərkəzli bir Vegan, glutensiz dondurma mağazası) SEO haqqında eşidib və orqanik axtarış nəticələrində daha ön sıralara çıxmaq istəyir. Onlara kömək etmək üçün əvvəlcə müştərilərini tanımalısınız. Bunu etmək üçün aşağıdakı kimi suallar verə bilərsiniz:

İnsanlar hansı növ dondurma, çərəzlər, qəlyanaltılar və s. axtarır?

Nə vaxt dondurma, qəlyanaltılar, çərəzlər axtarır?

Hansı sözlərdən istifadə edirlər?

Hansı suallar verirlər?

Mobil cihazlarda daha çox axtarış aparılırmı və s.

Bu sualları soruşmaq açar söz tədqiqatınıza rəhbərlik edəcək və daha yaxşı məzmun hazırlamağa kömək edəcək mühüm planlaşdırma addımdır.

Qeyd: Bütün veb saytların açar sözlər üçün sıralanmadığını qeyd etmək vacibdir. Bir çox veb saytın digər səhifələri ana səhifədən daha çox trafik alır, buna görə də hər bir səhifəniz üçün xüsusi açar sözlərdən istifadə etməyiniz vacibdir.

“Long tail” əhəmiyyəti

"Ayaqqabı" açar sözünə görə 1-ci yeri tutmaq çox yaxşı olard, elə deyilmi? Ayda 50.000, hətta 5000 axtarış olan açar sözlərlə işləmək çox gözəldir, amma əslində bu populyar “long tail”lər internetdə edilən bütün axtarışların yalnız bir hissəsini təşkil edir. Əslində çox yüksək axtarış həcmi olan açar sözlər, hətta hədəf kütləniz olmayan insanları saytınıza gətirə bilər ki, bu da sizin üçün yaxşı olmaz. 

İstifadəçi pizzanın kalori dəyərini bilmək istəyir, yoxsa onlar sadəcə ailəsini aparacaq bir pizza restoranı axtarır? Öz məhsullarınızı bu şəkildə ümumi adlarla axtarışa çıxatmanız çox geniş və sizə geri dönüş etməyəcək minlərlə insanı hədəfləmək deməkdir. “Long tail” açar sözlərini gözardı etmək doğru deyil, çünki insanlar nəyisə almaq fikrində olanda daha spesifik olurlar.

Fəsilə uyğun açar sözlər

Mövsümi tendensiyalar haqqında bilmək məzmun strategiyası təyin etmək baxımından faydalı ola bilər. Məsələn, "Yeni il hədiyyə qutularının noyabr-dekabr aylarında böyük gəlir gətirəcəyini bilsəniz, əvvəlcədən bu yöndə məzmunlar hazırlaya və onları düzgün açar sözlərlə insanlara tanıda bilərsiniz.

Əraziyə uyğun açar söz

Açar sözlər seçərkən təbii ki, yaşadığınız ölkə və ya şəhərin ehtiyaclarını nəzərə almalısınız. Bununla məhsullarınıza daha çox alıcı tapmaq şansınız var. Məsələn, Bakıda yük maşını üçün daşıma xidməti deyə axtarıldığı halda nəticələrdə Şamaxıda traktorla bağlı məlumatlar çıxması Şamaxıdakı traktor elanı və ya məlumatının olduğu sayt üçün mənfi haldır. 

Hansı format axtarış üçün daha uyğundur?

"Google"un axtarış nəticələrini necə göstərməyi tamamilə insanların etdikləri sorğulardan asılıdır. Təbii ki, hər bir sorğu unikal olduğu üçün bu qaydalar da dəyişir. Minlərlə mümkün axtarış növləri mövcud olsa da, bunları beş əsas kateqoriyaya bölə bilərik:

1. Məlumat sorğuları. Məsələn, insanlar Bakı ərazisindəki ən hündür binanın adını öyrənmək;

2. Naviqasiya sorğuları. İnsanlar internetdəki müəyyən bir yerə, məsələn, hər hansıda markanın “Facebook” səhifəsinə baxmaq;

3. Əməliyyat sorğuları. Məsələn, təyyarə bileti almaq və ya mahnı dinləmək;

4. Kommersiya sorğuları. İnsanlar məhsulları müqayisə etmək və xüsusi ehtiyacları üçün ən yaxşısını tapmaq;

5. Ərazi sorğuları. İnsanlar yaxınlıqdakı qəhvə mağazası, həkim və ya kitab mağazası yeri kimi bir çox ünvanla maraqlanmaq istəyə bilərlər.

Açar sözlər üçün isitfadə edə biləcəyiniz “tool”lar

Moz Keyword Explorer. Hər hansısa açar sözü Explorer-ə daxil edərək aylıq axtarış həcmi və SERP xüsusiyyətləri haqqında məlumatlar əldə edə bilərsiniz. Alət canlı klik axını məlumatlarını istifadə edərək dəqiq axtarış həcmi məlumatlarını çıxarır.

Bonus! "Moz Keyword Explorer"in "Difficulty" dərəcələndirməsi açar söz seçimlərinizi azaltmağa kömək edə bilər. Bir açar sözün reytinqi nə qədər yüksəkdirsə, bu müddətdə sıralanmaq bir o qədər çətin olacaq.

Google Keyword Planner. Google AdWords Açar söz Planlayıcısı əvvəllər SEO açar söz araşdırması üçün ən çox yayılan tool idi. 

Google Trends. "Google"un açar söz trend aləti mövsümi söz dəyişkənliyini tapmaq üçün effektivdir. Məsələn, "gülməli Halloween kostyum fikirləri" Halloween-dən bir neçə həftə əvvəl zirvəyə qalxan açar sözlər sırasındadı.

Answer The Public. Bu pulsuz vasitə adətən müəyyən bir söz ətrafında suallar axtarır.

SpyFu Keyword Research Tool. Sizi çox rəqabətcil açar sözlərlə təmin edəcəkdir.

Bölüm 4

On page SEO

Əvvəlki hissədə hədəf auditoriyanızın məzmununuzu necə axtardığını tapmaq üsullarını öyrəndik. İndi bu araşdırmanı tətbiq etmək vaxt gəldi. Budur, açar söz tədqiqatlarınızı tətbiq etmək və izləmək üçün sadə bir plan:

Açar sözlərinizi araşdırın və oxşar mövzuda olanları qruplaşdırın. Bu qruplar hər söz dəyişikliyi üçün fərdi səhifələr yaratmaq əvəzinə sizin səhifələriniz olacaq.

Əgər siz hələ bunu etməmisinizsə, məzmununuzun hansı növ və formatda olacağını müəyyən etmək üçün hər açar söz və ya açar söz qrupuna əsasən “SERP”də axtarış xüsusiyyyətini dəyərləndirin. Səhifələri sıralamaq üçün bəzi əsas qeydlər:

1. Daha çox şəkil, yoxsa video tiplidir?

2. Məzmun uzun, yoxsa qısa tiplidir?

3. Məzmun forması sxem, yoxsa paraqraf şəklindədir?

“On page SEO” səhifənizi insanların daha çox sevəcəyi bir sayta çevirə bilər. Ancaq köməkdən daha çox zərər verə biləcək aşağı dəyərli taktikaların tələsinə düşməyəcəyinizə əmin olun.

Aşagı dəyərli taktikalardan uzaq durun

2. Duplikat məzmun

Göründüyü kimi, "dublikat məzmun" domenlər arasında və ya bir domenin birdən çox səhifəsi arasında paylaşılan məzmuna aiddir. "Qırılmış" məzmun bir addım irəli gedir və digər saytlardan məzmunun açıq və icazəsiz istifadəsinə səbəb olur. Buraya məzmunu götürmək və olduğu kimi yenidən dərc etmək və ya yenidən yayımlamadan əvvəl bir az dəyişdirmək, heç bir orijinal məzmun və ya dəyər əlavə etmədən saytda dərc etmək daxildir.

1. Gizlilik (Cloaking)

Axtarış sistemi qaydalarının əsas şərti, məzmunu sorğulara əsasən insanların qarşısına çıxartmaqdır. Bu, veb saytınızın HTML kodunda normal bir ziyarətçinin görə bilmədiyi  bir mətni gizlətməməli olduğunuz deməkdir. Bu təlimat pozulduqda, axtarış sistemləri onu "gizli" adlandırır və bu səhifələrin axtarış nəticələrində sıralanmaması üçün tədbirlər görür. Bu proses müxtəlif səbəblərdən həyata keçirilə bilər. Bəzi hallarda, Google müsbət istifadəçi təcrübəsinə tövhə verdiyi üçün texniki cəlbedicilik təcrübələrinə cəza tətbiq etmir.

1. Avtomatik yaradılan məzmun

Təəssüf ki, aşağı keyfiyyətli məzmunun ən pis nümunələrindən biri  avtomatik olaraq yaradılan və ya proqramla yaradılmış bir kontentdir. Bəzi avtomatik yaradılan məzmunu onun mənasının nə qədər az olduğu ilə tanıya bilərsiniz - onlar texniki sözlərdir, lakin bir insan tərəfindən deyil, bir proqramla birləşdirilir. Maşın öyrənməsindəki irəliləmələrin yalnız zamanla yaxşılaşacaq daha mürəkkəb avtomatik yaradılan məzmuna tövhə verdiyini qeyd etmək lazımdır. Axtarış nəticələrində sıralanma üçün "gizli sous" yoxdur. Google, səhifəni yüksək səviyyədə sıralayır, çünki bu axtarış edənlərin suallarına ən yaxşı cavab olduğunu müəyyən edib. Bugünkü axtarış sistemində səhifənizin dublikat, spam və ya pozulmaması kifayət deyil. Səhifəniz axtarış aparanlara dəyər verməlidir və Google-un hazırda müəyyən bir sorğunun cavabı kimi təqdim etdiyi hər səhifədən daha yaxşı olmalıdır. Məzmun yaratmaq üçün sadə bir düstur: Səhifənizin sıralanmasını istədiyiniz sözləri axtarın. Bu açar sözlər üçün hansı səhifələrin yüksək sıralandığını müəyyənləşdirin. Bu səhifələrin hansı keyfiyyətlərə sahib olduğunu müəyyənləşdirin.

Yerli/milli/beynəlxalq

 Unutmayın ki, heç də bütün müəssisələr yerli səviyyədə fəaliyyət göstərmir və “yerli SEO” dediyimizi yerinə yetirmir. Bəzi müəssisələr müştəriləri milli səviyyədə cəlb etmək istəyir, digərləri isə bir çox ölkələrdən "beynəlxalq SEO" müştəriləri cəlb etmək istəyirlər. Bu ssenaridə, qəhvə dükanı veb saytlarını fiziki məkanlarına görə optimallaşdırmalısınız. Saytınızı necə optimallaşdırmağı seçdiyiniz əsasən auditoriyanızdan asılıdır, veb saytınızın məzmununu hazırlayarkən bunları nəzərə aldığınızdan əmin olun. Başlıq etiketləri səhifənizdə başlıqlar təyin etmək üçün istifadə olunan “HTML” elementidir. Bir “H1” adlanan ana başlıq etiketi, adətən səhifənin adı üçün qorunur. “H2-dən H6” etiketinə qədər gedən alt başlıqlar da var, baxmayaraq ki, bunların hamısını səhifədə istifadə etmək tələb olunmur. Hər səhifədə səhifənin əsas mövzusunu təsvir edən unikal bir “H1”olmalıdır.

5.Anchor text

Anchor text lər səhifələrdə olan məzmunların linkidir və bu şəkildə görünür http://www.example.com/ “Anchor text”lər axtarış sistemlərinə sorğuya əsasən siqnallar göndərir. Məsələn siz SEO öyrənməklə bağlı bir “anchor text” yaratmısınızsa bu həmin açar sözə uyğun sorğu edən şəxsləri hədəf almaqda əla vaistədir. Lakin yenə də diqqətli olmaq lazımdır bir daxili link vaistəsilə  eyni açar söz axtarışında ilk sırada olmağa çalışmaq Google tərəfindən yaxşı qarşılanmaya billər.

Link Volume

Google general webmaster təlimatlarında, "səhifədəki bağlantı sayını ən çoxu bir neçə min olaraq məhdudlaşdırmanızı tövsiyyə edirlər. Bu keyfiyyət qaydaları bölməsindən daha çox, “Google”un texniki qaydalarının bir hissəsidir, buna görə çox daxili bağlantının olması səhifənizin cəzalandırılması demək deyil, sadəcə botların səhifələri tapması daha çox vaxt alacağından geriləməyinizə səbəb ola bilmə ehtimalıdır.

İstiqamətləndirmə

Səhifələrin silinməsi və adının dəyişdirilməsi adi bir haldır, ancaq bir səhifəni köçürdüyünüz təqdirdə, köhnə URL’də bağlantıları yenilədiyinizə əmin olun! Ən azından, URL’i yeni bir yerə yönləndirməyinizə əmin olmalısınız, lakin mümkünsə URL’dəki bütün daxili bağlantıları mənbədə yeniləyin. Yalnız birbaşa yönləndirməni seçsəniz, çox uzun olan yönləndirmə zəncirlərindən uzaq durun

Şəkil optimizasiyası

Şəkillər gec yüklənən veb səhifələrin ən böyük günahkarlarıdır! Bunu həll etməyin ən yaxşı yolu şəkillərinizi optimizasiya etməkdir. Ancaq bunun üçün standart bir format yoxdur, həmin uyğun formanı bir neçə sınama yanılma üsulu ilə müəyyənləşdirə bilərsiniz. Bu işdə sizə  Optimizilla və ya ImageOptim kimi tool lar köməklik edə bilər. Hansı şəkil formatını istifadə edəcəyini bilmək üçün

təsviriniz animasiya tələb edirsə, bir GIF istifadə edin. Yüksək görüntü formasını qorumaq lazım deyilsə, JPEG istifadə edə və ya fərqli sıxılma parametrlərini sınaya bilərsiniz.

1.Təsvirinizin rəngləri çoxdursa, PNG-24 istifadə edin.

2.virinizdə rəng çox deyilsə, PNG-8 istifadə edin.

Alt mətn

Şəkillər altında olan  alternativ mətn veb üçün əlçatanlıq prinsipidir və görmə qabiliyyəti zəif olan bir şəxsin veb saytınızdakı şəkillərin nəyi təsvir etdiyini başa düşməsi üçün alt mətn təsvirlərinin olması vacibdir. Axtarış sistemləri botları da şəkillərinizi daha yaxşı başa düşmək üçün alt mətindən istifadə edir, bu da axtarış sistemlərinə daha yaxşı görüntü kontekstini təmin etmək üçün kömək edir. Alt təsvirlərinizin insanlar üçün başa düşülən olmasını təmin edin və axtarış sistemləri üçün açar sözlər doldurmaqdan çəkinin. “Google”a şəkillərinizi indekslənməsini təmin etmək üçün “Google Search Console”a bir şəkil saytı xəritəsini göndərin.

Title tags

Bir səhifənin başlıq etiketi, müəyyən bir veb səhifənin başlığını təyin edən təsviri, HTML elementidir və bu şəkildə görünür:

Veb saytınızdakı hər səhifədə unikal, təsviri başlıq etiketi olmalıdır. Başlıq etiket sahəsinə daxil etdiyiniz işlər axtarış nəticələrində burada göstəriləcək, baxmayaraq ki, bəzi hallarda Google başlıq etiketinizin axtarış nəticələrində necə görünəcəyini tənzimləyə bilər. Və ya Veb brauzerlərə bu şəkildə də göstərə bilər . Başlıq etiketiniz, insanların veb saytınızdakı ilk təəssüratında böyük rol oynayır və SERP'dəki digər nəticələr üzərində axtarış aparanlarınızı səhifənizə çəkməsi üçün olduqca təsirli bir vasitədir. Başlıq etiketinizi nə qədər cəlbedici və axtarış nəticələrində yüksək reytinqlərlə birləşdirsəniz, veb saytınıza daha çox ziyarətçi cəlb edəcəksiniz

Açar sözlərin istifadəsi:

Başlıqda hədəf açar sözünüzün olması həm istifadəçilərə, həm də axtarış sistemlərinə səhifənizin nə olduğunu başa düşməyə kömək edir. Ayrıca, açar sözlərinizin başlıq etiketinin ön tərəfinə nə qədər yaxın olsa, bir istifadəçinin onları oxuması ehtimalı bir o qədər çoxalır.

  Uzunluq: Orta hesabla, axtarış sistemləri, axtarış nəticələrində başlıq etiketinin ilk 50-60 simvolunu (~ 512 piksel) göstərir. Başlıq etiketiniz həmin SERP-də icazə verilən simvolları aşarsa, başlığın kəsildiyi yerdə bir ellips "..." görünür

Brendləşdirmə: Moz öz saytında başlıq etiketlərini marka adı ilə qeyd etməyi sevir, çünki marka şüurunu təbliğ edir və Moz ilə tanış olan insanlar arasında daha yüksək klik dərəcəsi yaradır. Bəzən markanızı başlıq etiketinin başında, məsələn, ana səhifənizdə yerləşdirməyin mənası olur.

HTTP yoxsa HTTPS

Bir protokol domen adınızdan əvvəl "http" və ya "https" yazılması saytınıza ciddi təsir göstərə bilər. “Google”, bütün veb saytların etibarlı bir protokol almasını tövsiyə edir ("https" dəki "s"  "etibarlı" deməkdir). URL-lərinizin http: // əvəzinə https: // protokolundan istifadə etdiyinə əmin olmaq üçün SSL (Secure Sockets Layer) sertifikatı almalısınız. SSL sertifikatları məlumatları şifrələmək üçün istifadə olunur. Veb server və axtarış brauzeri arasında ötürülən hər hansı bir məlumatın gizli qalmasını təmin edir. 2018-ci ilin iyul ayından etibarən Google Chrome, bütün HTTP saytları üçün insanlara saytınızın güvənilir olmadığını göstərir və bu da insanların saytı tərk etməsinə səbəb ola bilər.

Bölüm5/TECHNICAL SEO

 Veb saytlar necə işləyir?

Aşağıda, veb saytın domen adı satın alınmasından brauzerdə tam şəkildə göstərilən vəziyyətə qədər gedişini təsvir edirik. Veb saytının səyahətinin ən vacib komponenti veb saytın kodunu  axtarış sistemində görünən səhifəyə çevirməsidir.

Veb saytları haqqında bilmək SEO mütəxəssilərinə bir neçə səbəbə görə vacibdir:

 1.Bu proses səhifə yükləmə müddətinə təsir göstərə bilər və sürət yalnız saytınızdakı istifadəçilərin saxlanması baxımından vacib deyil, eyni zamanda Google'un sıralanma amillərindən biridir.

2.Google, JavaScript kimi müəyyən mənbələri "ikinci etap" olaraq saxlayır. Əvvəlcə JavaScript olmadan səhifəni incələyir daha sonra isə sayt JavaScript tərəfindən incələnir. yəni JavaScript-dən istifadə edərək səhifəyə əlavə olunan SEO-kritik elementlər ilkin mərhələdə indekslənməyə bilər.

Veb saytın serverdən brauzerə necə keçməsi

İstifadəçi domen tələb edir-  İndi adın “DNS” vasitəsilə bir IP ünvanı ilə əlaqələndirildiyi üçün insanlar domen adını birbaşa brauzerinizə yazaraq və ya veb saytına bir bağlantıya vuraraq veb sayt tələb edə bilərlər.

 Brauzer sorğu göndərir- Bir veb səhifə brauzerə domen adını  IP adresinə çevirmək üçün “DNS” axtarış istəyi göndərir. Brauzer, veb səhifənizin qurulduğu  HTML, CSS və ya JavaScript kimi hər hansı bir serverə sorğu göndərir.

Server resursları göndərir- Server veb sayt üçün gələn sorğuları topladıqdan sonra onları toplu şəkildə axtarış brauzerlərinə göndərir. Brauzer veb səhifələri yığır-Brauzer indi resursları serverdən aldı, amma yenə də hamısını bir yerə yığmalı və veb səhifəni göstərməlidir ki, istifadəçi brauzerində görə bilsin. Brauzer bütün veb səhifələri “Document Object Model” (DOM) şəklində yığır. DOM, axtarış zamanı bir veb səhifədə sağ düyməni kliklədiyinizdə və "ispect element” edərkən görəcəyiniz məlumatlardır. Bütün bunlardan sonra veb saytınız indi koddan brauzerdə görünə bilən bir səhifəyə çevriləcək.

Bir veb səhifələrin qurulmasında ən çox istifadə olunan proqramlaşdırma dilləri bunlardır:

 HTML –saytın başıqları, kontent daxildir

 CSS – saytın necə göründüyü(rəng və fontlar)

JavaScript – sürəti (dinamik və ya interaktiv) olması nəzərdə tutulur

SEO’da Müştəri tərəfi və Server tərəfi yaratma

JavaScript SEO üçün bir sıra problemlər yarada bilər, baxmayaraq ki, axtarış sistemləri JavaScript ziyarətçilərinin gördüyü şəkildə görmürlər. Bunun səbəbi müştəri tərəfi və server tərəfinin ayrı olmasıdır. Əksər JavaScript faylları müştərinin brauzerində yerinə yetirilir. Server tərəfdən göstərmə ilə digər tərəfdən, fayllar serverdə yerinə yetirilir və server onları tam göstərilən vəziyyətdə brauzerə göndərir. Mətn, bağlantılar və etiketlər kimi SEO-nun kritik səhifə elementləri, HTML-də təmsil olunmadan daha çox JavaScript ilə yüklənən səhifələr, görüntülənənə qədər səhifənizin kodundan görünmür. Googlebot-un JavaScript sənədlərinizi crawlğına mane olmadıqda, ümumiyyətlə brauzer kimi veb səhifələrinizi göstərə və başa düşə bilirlər, yəni Googlebot istifadəçi baxdığı kimi eyni şeyləri görür. Bununla birlikdə, JavaScript üçün bu "second wave of indexing" səbəbindən, Google yalnız JavaScript icra edildikdən sonra mövcud olan bəzi elementləri gözdən qaçıra bilər.

Axtarış sistemləri veb saytları necə başa düşür?

Tort bişirmək haqqında 10.000 kəlmədən ibarət məqaləni tarayan bir axtarış sistemi olduğunuzu düşünün. Bir tort bişirmək üçün lazım olan resepti, inqriyedentləri və ya addımlarını necə izah edərdiniz? Daha çox xüsusi təsnifatı olan axtarış sistemləri üçün səhifənizdə hansı məlumatların olmasına imkan verərdiniz? Googlebotlar’ın müəyyən bir məzmunun nə olduğunu başa düşməsinə kömək etməklə yanaşı, sxem işarələməsi ilə də SERP'lərdə saytınıza yaxşı təsir edəcək  snippet lər yarada bilərsiniz.

Məzmun filtri və məzmun cəzaları arasındakı fərq

Yenilənən bir məzmun cəzası deyə bir anlayış yoxdur. Bununla birlikdə, yenilənən məzmununuza rel = "canonical" etiketindən istifadə edərək, dublikat məzmununun indeksləşdirmə problemlərinin yaranmasına mane olmağa çalışmalısınız. Bir səhifənin nüsxələri mövcud olduqda, Google standart seçir və başqalarını axtarış nəticələrindən kənarlaşdırır. Bu, cəzalandırıldığınızı bildirmir. Bu, Google-un məzmunun yalnız bir versiyasını göstərmək istəməsi deməkdir.

Mobil ziyarətlər üçün saytın optimizasiya olunması

Bu gün bütün veb trafikin yarısından çoxu mobil cihazlardan gəldiyindən, veb saytınızın mobil ziyarətçilər üçün əlçatan və asanlıqla daxil oluna bilən olması çox önəmlidir. 2015-ci ilin aprel ayında “Google” mobil olmayan uyğun səhifələri təyin edəcək bir alqoritm yaratdı. Bəs veb saytınızı necə mobil dost edə bilərsiniz? Bu mövzuya digər yazılarımızda yer verəcəyik.

 Responsiv Dizayn/UX

Responsiv dizayn dedikde saytda ziyarətçilərin bütün istəklərinə cavab verən və rahat funksiya nəzərdə tutulur. Veb səhifənizi mobil cihazlara uyğun şəkildə etmək üçün CSS-dən istifadə edə bilərsiniz. Bu, idealdır, çünki ziyarətçilərin səhifələrinizdəki məzmuna baxmaq və ya nəyisə tapmaq üçün iki dəfə klikləmək məcburiyyətində qalmayacaqlar. Veb səhifələrinizin responsiv dizayna uyğun olub olmadığına əmin deyilsinizsə yoxlamaq üçün “Google”un mobil dostu testindən istifadə edə bilərsiniz.

AMP

AMP(Accelerated Mobile Pages) məzmununuzu daha sürətli şəkildə mobil istifadəçilərə çatdırmağa xidmət edir çünki AMP, məzmunu öz ön serverlərindən götürür orijinal saytdan deyil

Geniş auditoriya üçün saytınızı təkminləşdirin

Bir çox ölkədən olan auditoriyanı hədəf alan veb saytlar ən uyğun təcrübələrə xidmət etmək üçün beynəlxalq SEO təcrübələri ilə tanış olmalıdırlar. Bu optimallaşdırmadan, başqa ölkələrdən olan insanlar saytınızın onlara uyğun olan versiyasını tapmaqda çətinlik çəkə bilər. Bir veb saytın beynəlmiləlləşdirilməsinin iki əsas yolu var:

1.Dil

Bir çox dildə danışanları hədəf alan saytlar çoxdilli veb saytlar hesab olunur. Bu saytlar, səhifənizin başqa bir dil üçün nüsxəsinin olduğunu göstərmək üçün “hreflang”etiketi əlavə etməlidir.

2.Ölkə

Bir çox ölkədəki auditoriyanı hədəf alan saytlara çox regional veb saytlar deyilir və onlar öz domenlərini və ya səhifələrini müəyyən ölkələrə yönəltməyi asanlaşdıran bir URL quruluşu seçməlidirlər. 

Bölüm6/LINK BUILDING & ESTABLISHING AUTHORITY

Bağlantı nədir?

Geri bağlantılar və ya xarici bağlantılar olaraq da bilinən giriş bağlantıları, bir veb saytdan digərinə işarə edən HTML hiperlinkdir. Təsəvvür edin ki, tətilə getdiyiniz yerdə bir-birini tanımayan üç nəfərdən şəhərdəki ən yaxşı restoranı soruşursunuz və üçü də eyni cavabı verir. İnternet üzərində bu işi linklər həyata keçirir. 1990-cı ildən bəri daxili linklər saytın ön sıralarda olması üçün ən vacib faktorlardandır. Əgər siz saytınızda orqanik şəkildə “backlink” ala bilsəniz təbii ki, bu “Google” tərəfindən müsbət qarşılanacaq. Alqoritmlər vaisətislə sizin saytınızda olan linklər dəyərləndirilir. Bəs həmin alqoritmlər necə işləyir?

“E-A-T”

Google-ın Axtarış keyfiyyəti Riyazı Təlimatları E-A-T anlayışına böyük əhəmiyyət verir. Bu xüsusiyyətləri göstərməyən saytlar, axtarış sistemlərinin gözündə daha aşağı keyfiyyət olaraq görülür, sonrakılar isə mükafatlandırılır. E-A-T, axtarış inkişaf etdikcə və istifadəçi niyyəti üçün həll edilməsinin əhəmiyyətini artırdıqca getdikcə daha çox əhəmiyyət kəsb edir. Nüfuzlu və etibarlı sayılan bir sayt yaratmaq SEO tətbiq edərkən rəhbər işığınız olmalıdır. Axtarış aparanlara böyük dəyər vermək, “Google”un özü etməyə çalışdığı şeydir.

Dofollow və Nofollow linklər

“Nofollow” linklər axtarış sistemlərinə linki izləməməyi deyir. Ancaq yenə də bəzən axtarış sistemləri yeni sayt kəşf etmək üçün link izləyir, lakin bu linklər saytınıza heç bir ziyan vura bilməz. “Nofollow” linklər o halda yaxşıdır ki, məsələn “backlink” almaq haqqında bir yazı yazırsınız və bu zaman daha aydın olsun deyə verəcəyiniz nümunədəki saytın linkini Google etibar etmədiyinizi deyərək qeyd edirsiniz.    

Standart link (I love bedigitsl)

 Nofollow link(I love bedigital)

Hər hansı bir sayta “Dofollow” link verdikdə və ya aldıqda isə həmin saytın keyfiyyətli və faydalı məhsul və ya informasiya paylaşdığına bir baxıma qaranti vermiş olursunuz. Buna görə də hər nə qədər “dofollow” linklər daha faydalı hesab olunsa da bu linklərdən istifadə zamanı diqqətli olmaq və düzgün seçim etmək lazımdır.

Keyfiyyətli link xüsusiyyətləri nələrdir?

İnsanlar əlaqələrin gücü barədə öyrənməyə başladıqda, onların xeyrinə manipulyasiya etməyə başladılar. Bu təhlükəli taktikalar bəzən işləsə də, Google-un xidmət şərtlərinə qarşıdırlar və veb saytları ləğv edilə bilərlər. Həmişə sağlam bir əlaqə profilini qorumağa çalışmalısınız. Sağlam bir əlaqə profili, axtarış sistemlərinə bağlantılarınızı və nüfuzunuzu ədalətlə qazandığınızı göstərir. Yalan danışmamaq, fırıldaq etməmək və oğurlamamalı olduğunuz kimi, veb saytınızı da link profilinizin dürüst və yaxşı şəkildə inkişaf etdirməlisiniz.

Linklər oxşar yoxsa fərqli saytlalrdan olmalıdır?

Təbii ki. öz saytınıza uyğun hər hansı bir saytdan link almağınız saytınıza olan güvənirlik dərəcəsini çoxaltmağa kömək edir. Təsəvvür edin ki, saytınız ev heyvanları ilə bağlıdır və bu halda hər hansı bir dərnəkdən link almağınız yazılarınızın və saytda paylaşdığınız informasiaların daha inandırıcı olmasına kömək edəcək.

“Anchor text”lər spam olmadan açıqlayıcı ola bilər?

“Anchor text” Google-a səhifənizin mövzusunun nə olduğunu izah etməyə kömək edir. Əgər onlarla bağlantı  müxtəlif söz və ifadələrlə bir sayta işarə edirsə təbii ki, bu saytın üst sıralarda sıralanma ehtimalı daha yüksəkdir. Ancaq ehtiyatlı olmalısınız! Eyni anchor text” ilə çox sayda keçid axtarış nəticələrində saytın sıralamasını manipulyasiya etməyə çalışdığınıza işarə edə bilər.

Purchased links

“Google”və “Bing” həm orqanik axtarış nəticələrindəki pulla alınan əlaqələrin təsirini endirməyə çalışırlar. Bir axtarış sistemi hansı bağlantıların  pulla alındığını dəqiq bilməsə də, istifadə etdiyi ipuçları var. Alınan və ya satılan linkdən istifədə edən veb saytlar, sıralanmaları ciddi şəkildə aşağı düşür. Yeri gəlmişkən, onu da qeyd edək ki, məhsul və ya xidmətin mübadilə edilməsi də ödəniş formasıdır və bağlantı satın almağa uyğun gəlir.

Link exchanges / reciprocal linking

Heç bir tanışlığınız olmayan birindən link dəyişimi ilə bağlı mail almısınızsa bu haqqda düşünməyiniz yaxşı olar. “Google's quality guidelines” a görə  bu link dəyişimi prosesi həddindən artıq olduqda spam olaraq qəbul edilir, amma öz saytınıza uyğun bir saytla belə əlaqələr qurmağınız heç də “Google” tərəfindən pis qəbul olunmur.

Low-quality directory links

Bəzi saytlar müxtəlif dərəcələrdə müvəffəqiyyət əldə etmək üçün çox sayda ödəmə üsulları ilə aşağı keyfiyyətli linklər satın alırlar. Bu tip saytlar çox oxşar görünməyə meyllidirlər, veb saytların böyük siyahıları və təsvirləri adətən, saytın kritik açar sözü submittor saytına geri bağlanmaq üçün “anchor text” kimi istifadə olunur. Axtarış sistemləri tərəfindən təyin olunan və təsirini azaltmaq üçün alqoritmik metodlar tapılır. Yeni spam sistemləri ortaya çıxdıqca axtarış sistemləri hədəf alqoritmlər, insan araşdırmaları və SEO-lardan spam hesabatları toplamaqla onlara qarşı mübarizəni davam etdirəcəkdir.

Yüksək keyfiyyətli link bağlantısı necə qurmaq olar?

1.Müştəri və tərəfdaş əlaqələrini tapın

Mütəmadi işlədiyiniz tərəfdaşlarınız və ya markanızı sevən sadiq müştəriləriniz varsa, onlardan asanlıqla bağlantılar əldə edə bilərsiniz.

2.Bloq yazın

Bu məzmun və bağlantı qurma strategiyası o qədər populyar və dəyərlidir ki, Google axtarış sistemləri tərəfindən şəxsən tövsiyə olunan üsullardan biridir. Bloqlar ardıcıl olaraq təzə məlumatlar vermək yeni insanlarla tanış olmaq və link qazanmaq üçün unikal qabiliyyətə malikdir.

3.Unikal qaynaqlar yaradın

Unikal, yüksək keyfiyyətli qaynaqlar yaratmaq asan məsələ deyil, ancaq səy göstərməyə dəyər. Düzgün şəkildə təbliğ olunan yüksək keyfiyyətli məzmun geniş şəkildə paylaşıla bilər. Aşağıdakı əlamətlərə sahib olan parçaların yaradılmasına kömək edə bilər:

1.Güclü duyğuları oyadır (sevinc, kədər və s.)

2.Yeni bir şey və ya heç olmasa yeni bir şəkildə düşünməyə sövq edir

3.Vizual olaraq cəlbedici olması

4.Vaxtında ehtiyac və ya maraq göstərir

Bölüm7

SEO performansı izləmə

Deyirlər ki, bir şeyi ölçə bilirsənsə, onu düzəldə bilərsən. SEO-da fərqli deyil. Professional SEO'lar SEO dəyərini ölçmək üçün sırlamadan və geri dönüşümdən itirilmiş əlaqələrə qədər hər detalı incələyirlər.

Hədəfləməli olduğunuz dəyərlər:

1.Measuring(ölçmə)

Əsas hədəfinizi təyin etdikdən sonra saytınızda sonrakı məqsədlərinzə çatmaq üçün hansı əlavələrin kömək edə biləcəyini qiymətləndirin. Əlavə  meyarları ölçmək, mövcud saytın inkişafına təkan olacaqdır.

Engagement metrics

İnsanlar saytınıza daxil olduqdan sonra necə davranırlar? “Engagement metrics”in cavab axtardığı sual budur. İnsanların məzmununuzla necə əlaqəli olduğunu ölçmək üçün ən populyar tool’lara aşağıdakılar daxildir:

1.Conversion rate

Saytınıza geri dönüşümlər haqqında məlumatlı olmaq üçün səhifədə olan hər bir detala fikir verməlisiniz. Yəni e-poçtla qeydiyyatdan keçmə, yeni hesab yaratma saytınız trafikinə təsir edəcək amillərdəndir.

2.Time on page

İnsanlar səhifənizdə nə qədər vaxt keçirdilər? Ziyarətçilərin ortalama 10 saniyə xərclədikləri 2000 sözlü blog yazınız varsa, bu məzmunun oxunulma ehtimalı azdır (əgər onlar sürətli oxucu deyillərsə:)). Ancaq hansı səhifə olmasına da fikir verməlisiniz. Məsələn, "Bizimlə əlaqə" səhifələrində səhifədə vaxt keçirmə üçün orta vaxtın az olması normaldır.

3.Bounce rate

"Bounced rated" bir ziyarətçinin səhifəni ziyarət etdiyini və saytınıza baxmadan ayrıldığını göstərir. Bir çox insanlar bu faktorun veb sayt keyfiyyətini aşağı saldığını düşündüyü üçün nəticəni endirməyə çalışırlar, lakin bu, bizə bir istifadəçinin təcrübəsi haqqında çox az məlumat verir. Yenidən tərtib edilmiş restoran veb saytlarında həmişəkindən daha yaxşı olan “bounced rated” in artması hallarını görürük. Sonrakı araşdırma, insanların sadəcə iş saatları, menyular və ya bir ünvan tapmaq üçün gəldiklərini və şəxsən baş çəkmək niyyəti ilə sayta baxdıqlarını müəyyən edib. Buna görə də saytın keyfiyyətini ölçmək üçün daha yaxşı bir üsul düşünməlisiniz.

Search traffic

Reytinq dəyərli SEO metrikidir, ancaq saytınızın orqanik trafikinizi ölçmək orada dayana bilməz. “Google”da indeksləndiyini halda heç bir trafik almırsınızsa, bir probleminiz var deməkdir. Ancaq saytınızın axtarışdan nə qədər trafik əldə etdiyini necə müəyyənləşdirə bilərsiniz? Bunun ən dəqiq yollarından biri “Google Analytics”dir.

Veb saytın vəziyyətini analiz edin

Veb saytınızın müəyyən tərəflərini - axtarışdakı hazırkı mövqeyi, axtarış sistemlərinin onunla necə əlaqəli olduğunu, necə işlədiyini, məzmunun keyfiyyətini, ümumi quruluşunu və.s məlumatları haqqında tam anlayışa sahib olsanız, daha yaxşı bir nəticə əldə edə bilərsiniz. Axtarış sistemlərinin öz vasitələrindən istifadə bu imkanları və potensial problemləri üzə çıxarmağa kömək edə bilər:

“1.Google Search Consule”- pulsuz bir GSC hesabınıza daxil olun və veb saytlarınızı təsdiqləyin. GSC veb sayt səhvlərini, imkanlarını və istifadəçi geri dönüşlərini aşkarlamaq üçün istifadə edə biləcəyiniz yararlı hesabatlarla doludur.

2.”Bing Webmaster Tools” - Bing Webmaster toll GSC ilə oxşar funksiyaya malikdir. Saytınızın Bing-də necə işlədiyini və inkişaf imkanlarını göstərir.

3.”Lighthouse Audit” - veb saytın fəaliyyətini, əlçatanlığını, veb tətbiqetmələri və daha çoxunu ölçmək üçün Google-ın avtomatlaşdırılmış vasitəsidir. Bu məlumatlar bir veb saytın necə işlədiyi anlayışını inkişaf etdirir. Burada bir veb sayt üçün müəyyən bir sürət və əlçatanlıq haqqında məlumat əldə edə bilərsiniz.

4.”PageSpeed Insights”- Lighthouse və Chrome İstifadəçi Təcrübəsi Hesabatı məlumatlarını istifadə edərək sizi veb saytınız performans ilə təmin edir.

5.”Structured Data Testing Tool” - Bir veb saytın düzgün bir şəkildə sxem işarələməsini istifadə etdiyini təsdiqləyir.

6.”Mobile-Friendly Test”- Bir istifadəçinin veb saytınıza mobil cihazda necə asanlıqla daxil ola biləcəyi haqqında məlumat verir.

7.”Tools for web devs and SEO” - Google tez-tez veb developer  və SEO’lar üçün yeni alətlər təqdim edir, buna görə də buradan hər hansı yeniliklə bağlı xəbərdar ola bilərsiniz.

SEO düzəlişlərinə önəm verin

SEO'da diqqət etməli olduğunuz yüzlərlə məqam olsa da onları aktuallıq və saytınza təsirinə görə sıralamağınızı məsləhət görürük.

SEO planlaması və icrası

Müvəffəqiyyətinizin çox hissəsi SEO tapşırıqlarınızı səmərəli tərtib etməkdən və planlaşdırmağınızdan asılıdır. “Google Sheets” kimi pulsuz alətlər SEO icraınızı planlaşdırmağınıza kömək edə bilər  

https://bit.ly/3aAkxn9

 İnkişafınızı yuxarıda göstərilən ölçülər vasitəsilə ölçmək effektivliyinizi izləməyə kömək edəcək və bir şey işləməyəndə SEO səylərinizi doğru yönə yönəltməyə imkan verəcəkdir.