Top 10 causes of death in poor countries (number of deaths per 100,000 population)
1. Aşağı tənəffüs yollarının xəstəlikləri
2. İslah xəstəliyi
3. Ürəyin işemik xəstəliyi
4. İİV/QİÇS
5. İnsult
6. Malyariya
7. Vərəm
8. Erkən doğum problemləri
9. Doğum asfiksiyası və doğum travması
10. Yol qəzaları
2016-cı ildə dünya səviyyəsində az gəlirli ölkələr arasında bir nömrəli ölüm səbəbi “Aşağı tənəffüs yollarının xəstəlikləri” olub.
Siyahıda ikinci yerdə duran xəstəlik isə “İshal xəstəlikləri”idi.
“Aşağı tənəffüs yollarının xəstəlikləri”nin ölüm nisbəti 100.000 adama 75.8 nəfər idi.
“İshal xəstəlikləri”ndən ölüm nisbəti isə 100.000 nəfərə görə 58.2 nəfər təşkil edib.
Bir çox aşağı gəlirli ölkələrdə infeksion xəstəliklər qidalanma və yeni doğulmuşların ölümü də daxil olmaqla yüksək gəlirli ölkələrdə görülməyən sağlamlıq problemlərindən əziyyət çəkirlər.
Aşağı gəlirli ölkələr
Adambaşına ümummilli gəlir (GSMH) 996 ABŞ dollarından az olan ölkələr aşağı gəlirli ölkələr hesab olunur.
Dünyanın aşağı gəlirli ölkələrinin əksəriyyəti Qara Afrika adlandırılan Böyük Səhradan cənubdakı Afrikada və Cənub-Şərqi Asiyada yerləşirlər.
2017-ci ilədək ən aşağı gəlirli ölkələrin siyahısında Cənubi Sudan, Burundi və Malaviyə də rast gəlmək olurdu.
Aşağı gəlirli ölkələrdə daha pis sağlamlıq nəticələrinə səbəb olan fərqli sağlamlıq problemləri var.
Məsələn, Sierra Leone, Mərkəzi Afrika Respublikası və Çad, planetdəki ən aşağı ömür müddətinə sahibdir.
Aşağı gəlirli ölkələrdə daha da fələkətli nəticələri olan fərqli sağlamlıq problemlərinə rast gəlinir.
Məsələn, Sierra Leone, Mərkəzi Afrika Respublikası və Çad planetdəki ən aşağı yaşayış səviyyəsinə sahib olan ölkələrdir.
Aşağı gəlirli ölkələrdə sağlamlıq problemləri Zəif səhiyyə infrastrukturu və ixtisaslı səhiyyə işçilərinin çatışmazlığı nəticəsində aşağı gəlirli ölkələrdə İİV/QİÇS və digər yoluxucu xəstəliklərin yaranma və yayılma nisbəti daha çoxdur.
Lesoto, Estvani (2018-ci ilədək Svazilend Krallığı adlanırdı) və Cənubi Afrika son illərdə yeni İİV infeksiyasına yoluxmada yüksək nəticələrə sahibdir.
Həmçinin Lesoto, Cənubi Afrika və Filippində tənəffüs sisteminə təsir edən və müalicəsi də mümkün olan vərəm xəstəliyiniə yoluxma nisbəti yüksəkdir.
Bir ölkənin gəlirləri ana və körpə ölümü daxil olmaqla digər sağlamlıq problemlərinə də təsir edə bilər. Bunun ən bariz nümunəsi Mərkəzi Afrika Respublikasıdır. Belə ki 2017-ci ildə Mərkəzi Afrika Respublikasında uşaq ölümlərinin ümumi sayı dünya göstəricilərinə nisbətdə olduqca yüksək idi.